Wat zijn de ontwikkelingen?
Invoering Omgevingswet
Eind mei 2021 is het besluit genomen de inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet met zes maanden te verplaatsen naar 1 juli 2022, met name om de bevoegde gezagen zes maanden de tijd te geven om te kunnen oefenen binnen en met het nieuwe stelsel. (het DSO, de software, technische koppelingen en koppelingen met organisatorische en ondersteunende processen waren niet ver genoeg ingeregeld).Dit brengt verdere onzekerheden en, voor nu, stijging van de kosten met zich mee. De stijging van de kosten wordt veroorzaakt door kosten omzetten Omgevingsplan (vorig jaar PM), implementatiekosten voor aanpassingen doorvoeren in de nieuwe werkprocessen zowel in combinatie met de digitaliseringsopgave als de cultuuraspecten (vorig jaar niet opgenomen) en uiteraard het uitstel van de invoeringsdatum. Over compensatie van het laatste aspect is de VNG met het Rijk in gesprek (nog niet meegenomen).
Ook in 2022 gaan de implementatiewerkzaamheden voor de Omgevingswet door. Binnen het beschikbare invoeringsbudget en de gestelde kaders werkt de gemeente verder aan een integraal werkend juridisch stelsel, zoals:
- het Omgevingswetproof krijgen van de procedures en processen die zijn opgenomen op de interbestuurlijke minimumlijst;
- het tijdelijke omgevingsplan inclusief 1e plangebied;
- het DSO;
- technische koppelingen met andere systemen;
- koppelingen met ondersteunende processen;
- toepasbare regels;
- verordening fysieke leefomgeving;
- uitwerken hoe de organisatie het tijdelijke Omgevingsplan omvormt tot een definitief plan richting 2029;
- het verder verbeteren van de dienstverlening via optimaliseren van Ruimtelijke Ordeningsprocessen;
- organisatorisch noodzakelijke veranderingen;
- participatie en de borging zodat e.e.a. juridisch, organisatorisch en bestuurlijk goed wordt ingebed;
Tegelijkertijd met de Omgevingswet treedt in 2022 ook de Wet kwaliteitsborging (Wkb) in werking. Ook hier werkt de organisatie verder aan. In onze gemeente is binnen het Programma Omgevingswet een projectgroep ingesteld om de gevolgen van de Wkb voor de gemeente in kaart te brengen en het initiatief te nemen tot het uitvoeren van proefprojecten met aannemers en private partijen die vanaf 2022 toezicht uitoefenen op de bouwkwaliteit.
Voor 2022 en verder zijn fors meer structurele kosten en een derving aan legesinkomsten voorzien. Lokale politieke keuzes over het ambitieniveau van de implementatie van de wet en mogelijke wijzigingen op Rijksniveau zullen van invloed zijn op de daadwerkelijke structurele lasten als gevolg van de Ow en de Wkb. Uiteraard wordt de raad transparant en stapsgewijs meegenomen in de voortgang.
Wonen
Wonen is en blijft een belangrijk onderwerp op landelijk en op gemeentelijk niveau. De gemeente ziet het als haar taak om ervoor te zorgen dat er voldoende goede en betaalbare woningen beschikbaar zijn. Zij staat bij het zorgen voor voldoende woningen niet op zichzelf en zoekt op dit onderwerp de regionale samenwerking binnen diverse samenwerkingsverbanden.
In 2022 stelt de gemeente een nieuwe Woonvisie op. In de Woonvisie staat het instrumentarium op het gebied van wonen voor de komende vier jaar. Wonen is een belangrijk sturingsmechanisme bij het in standhouden van de vitaliteit van de dorpen.
Wonen speelt een belangrijke rol in de gezondheid en het welzijn van mensen. Een belangrijk onderdeel van de nieuw op te stellen Woonvisie betreft het onderdeel zorg. Wat voor opgaven liggen er in de gemeente op het gebied van wonen, zorg en welzijn voor ouderen en andere doelgroepen met een woon- en zorgbehoefte en welke andere bijzondere doelgroepen hebben momenteel problemen met het vinden van huisvesting binnen de gemeente.
In 2022 blijft de gemeente net als eerdere jaren inzetten op het stimuleren van woningbouw en woningtoewijzing aan groepen die dat nodig hebben.
De gemeente gaat:
- de huisvestingsverordening actualiseren
- opvolging aan realisatie woningbouw op de vastgestelde inbreidingslocaties.
- actief monitoren op leegstand om verpaupering tegen te gaan.
- in gesprek met woningcorporaties en ontwikkelaars om de mogelijkheden van het realiseren van sociale en middendure woningbouw op de inbreidingslocaties te bespreken.
- in 2022 onderzoeken of de regeling inzake opkoopbescherming een bijdrage kan leveren in het bestrijden van schaarste aan goedkope en middeldure koopwoningen of voor het behoud van de leefbaarheid van de woonomgeving.
- aan het einde van 2022 een eerste evaluatie werking Doelgroepenverordening en Nota instrumenten regie sociale- en middensegment woningen opstellen.
- zorgdragen voor het in lijn met de landelijke wetgeving indexeren van huur- en koopgrenzen.
Mariniersterrein Doorn
Het huidige Plan van Aanpak voor het Mariniersterrein in Doorn wordt eind 2021 en in het eerste kwartaal 2022 herijkt. Dit doet de gemeente samen met de provincie Utrecht en Rijksvastgoedbedrijf gedaan, inzet van mensen en middelen wordt door iedere organisatie zelf bekostigt. De verhuizing van de nieuwe marinierskazerne is naar achter geschoven (2028) ten opzichte van eerdere planningen. Daarom worden er, naast de inzet voor het herijken van het plan van aanpak, in 2022 nog geen grote kosten verwacht.
Tombe van Nellesteijn
Samen met de stichting behoud Tombe van Nellesteijn wordt in 2022 een restauratie van de tombe voorbereid.
Natuur en Landschap
We zijn een groene gemeente met veel natuurgebieden, bos en cultuurhistorisch landschap. Hier is de gemeente trots op en zij zet zich in om dit te beschermen en te verbeteren. Dit gebeurt bijvoorbeeld door ambities in te brengen in de regio/provincie. Zo zorgde de gemeente er mede voor dat de intrinsieke waarde van natuur prominent in het Integraal Ruimtelijk Perspectief (IRP) is opgenomen. De opgaven voor behoud en versterken van natuur en landschap zijn echter groot en vragen voor de toekomst structureel om extra capaciteit en middelen. Alleen dan kan de gemeente ambities waarmaken, opgaven realiseren en co-financieren. In de opmaat hiernaartoe zijn voor 2022 incidentele middelen opgenomen in de begroting.
U10
Het IRP is eind 2021 opgeleverd, in 2022 werkt de gemeente aan de programmering en uitvoering hiervan. Voor natuur & landschap betekent dit dat de organisatie werkt een programma voor de uitvoering/realisatie van de opgaven, regionaal maar ook in verschillende (thematische) allianties. Voor onze gemeente betekent dit bijvoorbeeld het robuuster en klimaatbestendig maken van de bossen op de Heuvelrug, maar ook een transitie van het Kromme Rijnlandschap naar een Landschap van de toekomst. In de netwerksamenwerking U10 bewaakt de organisatie de regionale integraliteit en samenhang tussen de verschillende opgaven en gebiedsuitwerkingen. Zij waakt er ook voor dat groen en landschap prominent op de regionale agenda blijven staan en randvoorwaardelijk aan de stedelijke ontwikkeling wordt gekoppeld.
Groen Groeit Mee (GGM)
Met U10 werkt de gemeente in Groen Groeit Mee op provinciaal niveau samen met omliggende regio’s, waterschappen en provincie om de groene opgaven gelijk op te laten gaan met die van verstedelijking en mobiliteit. De groene opgaven en ambities zijn de inbreng namens U10 in GGM. Na een jaar van planvorming starten we ook hier in 2022 met de programmering van opgaven, inclusief uitvoeringsafspraken en randvoorwaarden gefaseerd in tijd en middelen. De opgaven worden gebieds-of opgavengericht geprogrammeerd en een financierings- en lobbystrategie wordt onder leiding van de provincie verder uitgewerkt.
Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug
Het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) is één van de 21 bijzondere natuurgebieden die in Nederland zijn aangewezen als nationaal park. De gemeente is trots op dit park van nationale allure en werkt in dit unieke samenwerkingsverband samen met inwoners, (landgoed)eigenaren, terrein beherende organisaties, ondernemers, andere gemeenten, provincie en anderen aan de bescherming en versterking van dit bijzondere gebied. Dit doet zij door uitvoering te geven aan de transitieagenda waarin ambities en programma’s zijn uitgewerkt. Samen zorgen we ervoor dat het nationale park voorbereid is op grote vraagstukken als klimaatverandering, verstedelijking van de regio, stikstof en energietransitie. Bijvoorbeeld door in te zetten op zonering van natuur en recreatie, realisatie van de Blauwe Agenda en het robuuster en brandveiliger maken van het bosgebied. Het project Heuvelrug Tuinen, waarin inwoners worden gestimuleerd hun tuinen klimaat- en natuurvriendelijk in te richten, is een van de succesvolle projecten die de gemeente in nationaal parkverband uitvoert.
Het NPUH zoekt continue naar nieuwe vormen van samenwerking en financiering waardoor de gemeente in 2022 haar projectbijdrage conform onze bezuinigingsafspraak verder kan verminderen.
Stuurgroep Kromme Rijn
De stuurgroep Kromme Rijn zet zich in om het kleinschalig agrarisch landschap in het Langbroekerweteringgebied te behouden en versterken. Het werkt samen met de agrarische ondernemers aan een agrarische transitie naar het landschap van de toekomst. In 2022 stelt de stuurgroep een gereedschapskist voor dit gebied op om duidelijke kaders te scheppen. Zo kan hier worden overgaan tot de programmering en uitvoering van de opgaven zoals we die in U10 en provincie in beeld hebben gebracht.
Stikstof en agrarisch
In het kader van de stikstofopgave werken de gemeente aan de versterking van onze Natura 2000 gebieden en de transitie naar een natuurinclusieve agrarisch sector in het landschap van de toekomst. Hiervoor werkt de gemeente samen met andere gemeenten en de provincie in de gebiedstafel stikstof. Samen met de agrarische ondernemers werkt de gemeente toe naar een transitie naar natuurinclusieve landbouw, waarin korte ketens en een rendabele bedrijfsvoering centraal staan.
Biodiversiteit
Biodiversiteit loopt als een rode draad door alle opgaven op het gebied van landschap en natuur. Om de biodiversiteit te vergroten spant de gemeente zich binnen de beperkte mogelijkheden in uren en budget in voor behoud en vergroting van biodiversiteit. Ook worden maatregelen genomen om de leefgebieden van onze ambassadeurssoorten (sleedoornpage, patrijs en boommarter) te verbeteren. Projecten gericht op deze soorten hebben een positieve uitwerking op andere soorten.
In onze kernen zijn veel enthousiaste en kundige vrijwilligers aan de slag met het verhogen van de biodiversiteit. Als gemeente faciliteren we deze inwoners waar mogelijk, bijvoorbeeld door cofinanciering. Zo is het mogelijk projecten als egelsnelweg en bloemenlinten te realiseren. Ook is het de taak van de gemeente te faciliteren en ondersteunen in het herstel van kleine landschapselementen, onder andere door drempels bij vergunningaanvraag weg te nemen.
De gemeente is in gesprek met inwoners en belangenverenigingen over kansen en mogelijkheden om uitvoering te geven aan de motie Bomen, bomen, bomen. Bijvoorbeeld door het organiseren van een boomplantwedstrijd voor de dorpen.
Vanzelfsprekend adviseert de gemeente over de herinrichting na de schade door de valwind.
Samen met de collega’s van veiligheid en klimaatadaptatie worden projecten opgepakt, bijvoorbeeld door het gevaar op grote natuurbranden in kaart te brengen en maatregelen te treffen om het groen beter bestendig te maken tegen droogte en langdurige neerslag.